News API voor journalistiek onderzoek bij de Groene Amsterdammer

De Groene Amsterdammer is al sinds 1877 een onafhankelijk en progressief weekblad. Met iedere week diepgravende onderzoeksjournalistiek, essays en analyses en kritische aandacht voor literatuur, kunst en cultuur.

De Groene Amsterdammer werkt regelmatig samen met de Universiteit Utrecht aan journalistieke artikelen die gedegen dataonderzoek vereisen. Voor een nieuw onderzoek klopten ze aan bij LexisNexis met een heel specifieke datavraag.

Samenwerking met Universiteit Utrecht

Coen van de Ven, journalist bij De Groene Amsterdammer, vertelt: “Onze redactie werkt al sinds 2019 met de Universiteit Utrecht. We doen samen onderzoek naar hoe taal en ideeën zich ontwikkelen in Nederland. Ik ben nu politiek redacteur maar ik schreef jarenlang over complotdenkers, over extremisme online en over hoe dit soort dingen wel of niet de samenleving bereiken en beïnvloeden. Uiteindelijk heb ik vanuit onze redactie een vaste samenwerking opgezet met de Universiteit Utrecht. Met het idee dat zowel de wetenschap als de journalistiek hier iets aan hebben. Zo’n onderzoek duurt vaak een paar maanden.

Ons huidige onderzoek gaat over waarom en hoe ‘links’ in een politieke context een negatieve term lijkt te zijn geworden. Zelfs linkse politici zeggen steeds vaker: ik ben wel progressief maar niet links. Alsof het een besmette term is geworden. Dat is interessant vinden wij: wanneer heeft deze verschuiving dan plaats gevonden? Wat is daarvoor in de plaats gekomen? Op deze vragen hopen we een antwoord te vinden.

Voor ons wordt het onderzoek door de samenwerking met de universiteit gewoon echt beter en voor hen is het goed dat wij de echt maatschappelijke vragen stellen. Zij zijn innovatiever maar schrijven als wetenschappers per definitie meer voor de ivoren toren van de universiteit, wat wij doen is heel actuele ontwikkelingen pakken. Zo dwingen we om naar nieuwe methodes te kijken.”

Hoe ben je met LexisNexis in contact gekomen?

Coen kende LexisNexis van de Krantenbank die hij gebruikte tijdens zijn studie. “Ik wilde 30 jaar krantenarchief om onderzoek in te doen en wie heeft het beste archief? Dat is LexisNexis! Vervolgens was ik op een conferentie en daar liepen collega’s van jullie rond. Eén daarvan had oude onderzoeken van ons gelezen en was daar heel enthousiast over. Toen gaf ik aan dat wij een nieuw onderzoeksidee hadden en daar jullie hulp voor nodig hebben. Daarna ging het balletje snel rollen. Ik heb een aanvraag gedaan voor een gesprek via de website en ik werd dezelfde dag nog teruggebeld door één van jullie Business Development Managers. Omdat we een heel specifieke vraag hadden hebben we een aantal gesprekken gehad om tot de juiste oplossing te komen.

Waarom de Nieuws API van LexisNexis?

Coen vertelt: “Ik ga even terug naar hoe het idee ontstond voor dit onderzoek. Het was naar aanleiding van de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Eén van de observaties die ik had was dat links al lange tijd niet meer aan de macht is in Nederland. Tijdens de debatten voor de verkiezingen leek het wel alsnog iedereen kwaad was op Frans Timmermans terwijl zijn partij niet eens regeerde. Er was een soort van anti-links sentiment, zo van: ze zijn elitair. En toen dacht ik: waarom is dat eigenlijk zo? Wanneer is links zo negatief geworden in de ogen van zo veel mensen.

Om antwoord te krijgen op deze vragen moet je teruggaan in de tijd. Dan kijk je naar alles wat er in de media is verschenen qua grote politieke ontwikkelingen want media zijn een soort spiegel van de samenleving. Maar om dit te onderzoeken heb je een enorme hoeveelheid data nodig. De news API van LexisNexis bleek de oplossing, we hebben daarbij een maximum van 25.000 artikelen afgesproken. Het gaat dan om berichtgeving uit kranten van verschillende signaturen, dan kun je een beetje breed kijken. 

Hoe bevalt de LexisNexis News API?

Het werkt heel goed, makkelijk en probleemloos. We zijn net begonnen met het onderzoek maar we zien nu al hoe de term links zich ontwikkelt en welke woorden daarmee samenhangen. In de jaren ‘90 kwamen woorden als klasse vaker voor. Nu wordt links vaker genoemd in combinatie met woorden als activisme, elitair, moralisme. Wat we vooral willen bekijken is: waar en wanneer zit nou precies de omslag? Door het op een tijdlijn te plotten zullen we waarschijnlijk het antwoord wel kunnen vinden, dus dat is de volgende stap.